اما از آن‌جا که می‌گویند «هیچ‌وقت در بر روی یک‌پاشنه نمی‌چرخد»، روزهای خوش ناوگان اتوبوسرانی هم زیاد دوام نیاورد و با کاهش دما و افت فشار گاز این سیستم نیمه‌فعال شد. در‌حال‌حاضر نیز اتوبوسهای گازسوز شرکت واحد روزانه 4ساعت برای سوخت‌گیری از سیستم خارج می‌شوند که به‌این‌ترتیب 15 تا 20درصد ناوگان اتوبوسرانی کلان‌شهر تهران غیرفعال شده است.
چندی پیش در همین نشریه از سوخت‌رسانی بی‌دردسر اتوبوسهای گازسوز شهر تهران خبر دادیم. داستان از این قرار بود که کمپرسورهای جدید بدون وقفه و در دو‌شیفت شبانه و روزانه به اتوبوسهای شرکت واحد سوخت‌رسانی کرده و ایستگاهها در شرایط مطلوبی به‌سر می‌بردند.
البته در همین گزارش مسئولان سازمان اتوبوسرانی افت فشار را در آستانه فصل سرما پیش‌بینی می‌کردند. اتفاقی که با کاهش دما در ایستگاه‌ها‌ی سوخت CNG رخ داده و اتوبوسهای شرکت واحد را با مشکلات قدیمی خود مواجه کرده است. شاید اطلاعات این گزارش کمی از عصبانیت و گلایه مسافرانی که هر روز باید زمان زیادی را در ایستگاه‌ها‌ی اتوبوس منتظر بایستند کم کند، اما قطعا این انتظار در سوز و سرما و زیر قطر‌ه‌های برف و باران با هیچ توضیحی پذیرفتنی نیست. از این باب امیدواریم هر‌چه سریع‌تر چاره‌ای برای سوخت‌رسانی بی‌وقفه ایستگاه‌ها‌ی سوخت CNG در تمام فصول سال اندیشیده شود.
آغاز فصل سرما و افت فشار گاز
وقتی هوا گرم است و حرارت آفتاب، سوزان، دعا می‌کنیم هر‌چه زودتر زمستان از راه برسد تا نفس راحتی بکشیم، اما همین که زمستان می‌آید، با هزاران مشکل دیگر روبه‌رو می‌شویم که این بار به‌دنبال راه فراری از این فصل سرد و بی‌رحم هستیم.
گرچه در فصل سفید زمستان دیگر خبری از گرما و حرارت و شعاع نور خورشید روشنی‌بخش نیست، اما چرخ‌دنده‌ها‌ی زندگی سفت‌تر و ریتم زندگی روزمره با هر درجه کاهش هوا، کُند و کُندتر می‌شود.
تا جایی که آب در لوله‌ها یخ می‌بندد، بنزین در باک ماشین و گاز در لوله‌کشی. یکی از تبعات این فصل سرد که گستره آن تقریبا شامل حال اغلب شهروندان تهرانی می‌شود، افت فشار گاز در ایستگاه‌ها‌ی سوخت‌رسانی اتوبوس‌ها‌ست که چرخه حمل‌و‌نقل ناوگان اتوبوسرانی را با کُندی مواجه می‌کند. اتفاقی که امیدوار بودیم امسال در ایستگاه‌ها‌ی سوخت CNG رخ ندهد.
15تا20درصد ناوگان اتوبوسرانی در زمستان غیرفعال می‌شود
ایستگاه‌ها‌ی سوختCNG با کاهش دما و افت فشار تنها در یک‌شیفت به اتوبوس‌ها سوخت‌رسانی می‌کنند. البته متاسفانه این یک شیفت در روز و ساعات اصلی کار اتوبوس‌ها‌ست و طبق قوانین اتوبوسرانی، ساعات 6 تا 30/9دقیقه صبح و 16 تا 19شب به عنوان ساعات اوج جابه‌جایی مسافران در سطح شهر به شمار می‌آید.
با این اوصاف هر اتوبوس برای سوخت‌گیری باید 4ساعت از خط خارج شود. این در‌حالی است که اتوبوس‌ها در شرایط ایده‌آل هر 2روز، 3بار سوخت‌گیری می‌کنند. البته بعضی از اتوبوس‌ها نیز بسته به نوع سیستم خود باید هر روز یا روزانه دو‌بار سوخت‌گیری کنند. با این حساب روزانه 15 تا 20درصد ناوگان اتوبوسرانی برای سوخت‌گیری از سیستم خارج شده و غیرفعال می‌شوند. در شهر پرترافیک تهران با روزانه 11میلیون سفر درون‌شهری که اتوبوس در اولویت انتخاب شهروندان برای استفاده از حمل‌و‌نقل عمومی است، این معضل یعنی فاجعه!
3500اتوبوس گازسوز و تنها 21کمپرسور گاز
کلان‌شهر تهران بیش از 7000دستگاه اتوبوس خصوصی و غیرخصوصی دارد که بیش از 3500دستگاه از سوختCNG استفاده می‌کنند. یعنی بیش از 50درصد ناوگان اتوبوسرانی کلان‌شهر تهران گازسوز است. این در حالی است که تعداد ایستگاه‌ها‌ی سوختCNG در سطح شهر تهران به‌تازگی به 12ایستگاه رسیده و در این ایستگاهها 21کمپرسور وجود دارد.
البته تمام این کمپرسورهای فعال و قابل‌استفاده نیستند. در‌حال‌حاضر یکی از کمپرسورها نشتی دارد و 2کمپرسور نیز غیرفعال است. هم‌چنین ایستگاه دوازدهم در قلعه گبری در آستانه افتتاح است و هنوز به سیستم ایستگاه‌ها‌یCNG اضافه نشده است. حالا کاهش دما، افت فشار، ته‌نشین شدن ذرات آب و روغن و هم‌چنین یخ‌زدگی را به کمبود تعداد ایستگاهها اضافه کنید! همه این مشکلات دست به دست هم می‌دهند تا هرسال هم با رسیدن فصل سرما منتظر به وجود آمدن مشکلات و معضلاتی در سیستم سوخت‌رسانی اتوبوسهای گازسوز باشیم.
افزایش ایستگاه‌ها‌ی سوخت‌رسانی، نیاز ناوگان اتوبوسرانی
مسئولان شرکت واحد برای خدمات‌رسانی به اتوبوسهای گازسوز شرکت واحد، برنامه‌ریزی و زمان‌بندی‌ها‌یی انجام داده‌اند تا بر این اساس اتوبوس‌ها نیز بتوانند به شهروندان تهرانی خدمات‌رسانی مطلوبی داشته باشند. در این زمان‌بندی، اتوبوسهای بلیتی شرکت واحد شب‌ها و بعد از اتمام کار تا بامداد سوخت‌گیری کرده و اتوبوسهای بخش خصوصی نیز از ساعت5 بامداد سوخت‌گیری را آغاز می‌کنند.
البته در صورت نیاز شیفت روزانه نیز فعال بوده و خدمات‌رسانی خواهد‌کرد. تاکید مدیران شرکت واحد به حمایت از بخش خصوصی باعث شده در این بین به اتوبوسهای بخش خصوصی توجه خاصی شود و بتوانند در ساعات مختلف شبانه‌روز سوخت‌گیری کنند.
اما در‌حال‌حاضر با کاهش دما و افت فشار، برنامه‌ریزی صورت‌گرفته به‌طور‌کلی دستخوش تغییر شده و اتوبوسهای گازسوز ناچارند در طول روز سوخت‌گیری کنند. البته مشکل سوخت‌رسانی در فصل سرما تنها با افزایش ایستگاهها قابل‌حل است که گویا مسئولان شرکت گازخودرو تدابیری برای آن اندیشیده‌اند.
همشهری مسافر
